Review Những Người Khốn Khổ – Tác giả Victor Hugo

Những người khốn khổ là tác phẩm văn học kinh điển nổi tiếng của Victor Hugo, nhà văn lãng mạn lớn nhất của nước pháp thế kỷ XIX. Xuyên suốt cuộc đời, những người bất hạnh là bài ca tráng lệ, cùng nhau đánh dấu một cách chân thật, tỉ mỉ mỗi linh hồn lao động khổ sai trong thế giới, vẫn không ngừng phục vụ cho cái đẹp.

Nếu nhắc đến đại văn hào Victor Hugo, chắc chắn chẳng ai quên ngay đến tác phẩm văn học lớn lao “Những người khốn khổ” – một tác phẩm xuất sắc nắm giữ trọn vẹn không gian văn chương của nước Pháp, vượt qua thách thức của thời gian. Đây chính là tác phẩm gắn kết một cách tuyệt vời giữa tiểu thuyết hiện thực và tiểu thuyết xã hội, tác phẩm vừa có tính sử thi, vừa thể hiện tình yêu khắp nơi.

Với ngòi bút mang màu sắc lãng mạn và tích cực, Victor Hugo không ngừng vẽ lên những hình ảnh của những con người lý tưởng, với vẻ đẹp trong sáng và tình yêu chân thành giữa thực tại đầy trắc trở, gian dối và khổ đau nói chung. Đó đều là những tình huống phúc tạp, tác giả đã khéo léo đánh rơi vào những nửa đầu của thế kỉ 19, khi xã hội Pháp đầy rối ren đánh giá người nghèo như tội phạm, cần phải bị trừng phạt, nhất là vào thời gian của thực dân.

Tải Ngay PDF

Dù bị ảnh hưởng không ít bởi tôn giáo và chủ nghĩa không gian hữu, nhưng trong tác phẩm “Những người khốn khổ”, tác giả đã nhận ra sai lầm từ những ảo tưởng của bản thân mình, đồng thời đánh tan những ý niệm phi bạo lực trong tư duy nhân văn và dẫn đến nỗ lực gián tiếp của những người bất hạnh để xoá bỏ chế độ bảo hộ, dù không hoàn toàn và quyết đoán. Tác phẩm chứa đựng không chỉ những cuộc đời bất hạnh bị giam cầm trong linh hồn mỗi người, mà còn là bài ca vô tận về tình yêu, ví dụ như tình yêu của linh mục Myriel dành cho bầy chiên, tình yêu cha con giữa Jean Valjean và Cosette, tình yêu không được đáp lại của Fantine với Éponine, tình yêu ôm trọn quê hương của Jean Valjean…

Những người khốn khổ (bản tiếng Anh – Les Misérables): Một trong những tác phẩm xuất sắc thuộc danh sách những tác phẩm văn học kinh điển thế giới.

Những người khốn khổ” thực sự là sự kết hợp giữa cả khổ đau tột cùng và vẻ đẹp trong trần thế tinh khiết. Hay như lời của Victor Hugo: “Khốn khổ tạo thành con người, giàu có tạo thành quái vật”. Khi đọc từng dòng chữ, ta như trải qua những linh hồn lao động khốn khổ nhưng vẫn không quên tận hiến cho cái đẹp của lòng trí và tình yêu cao quý trong chính tâm hồn mình như một nhiệm vụ thiêng liêng, quyết tâm. Vì vậy, đây không phải là một tác phẩm dành cho những người đọc thoải mái, lơ đãng. Đừng tự hỏi vì sao văn chương lại như thế này, vì sao lại như vậy, mà không tìm hiểu sâu vào bên trong của chính mình. Vì nếu không phải trải qua hàng trăm lần thử thách của thời gian, vượt qua sự soi xét gần như kiểm tra của độc giả mãi mãi, thì tác phẩm này đã biến mất từ lâu rồi. Sự sử dụng theo khuôn mẫu của bạn với tác phẩm này là gặp gỡ với những ý tưởng lớn lao, cao quý nhất của nhân loại vào thời điểm đó.

Trong tác phẩm nghệ thuật “Những người bị khốn khổ”, nhân vật chính Jean Valjean là biểu tượng của sự xung đột giữa thiện và ác trong con người thông qua cuộc đấu tranh giữa tuân thủ pháp luật và đạo đức con người. Victor Hugo đã mô tả điều này một cách kỳ diệu. Đây có thể được coi là một chìa khóa vàng, mở ra để giải phóng những hiểu lầm đã tồn tại trong xã hội Pháp về “người dưới”. Với hơn một nghìn trang giấy, các tác phẩm của văn hào Victor Hugo luôn khẳng định những khác biệt trong triết lý văn học của ông, phản ánh thực tế xã hội bi quan, như được thể hiện trong tác phẩm của các nhà văn đương thời như “Đỏ và Đen” của Stendhal, “Bi kịch” của Balzac, “Những linh hồn đã chết” của Gogol,… “Những người bị khốn khổ” giống như một lọ rượu đã được ủ lâu đời, trong sự lạ lẫm của chính không gian mình, cung cấp một hương vị ngang ngạnh, không đắng cũng không ngọt, nhưng lại dễ say. Thực tế là nó không giống bất kỳ loại rượu quý hiếm hay đơn giản nào. Nó tồn tại giữa sự nghèo khó như một phép cứu rỗi cho tâm hồn họ, giải thoát cho tội lỗi mà họ mang trên vai với một tinh thần nhân đạo sâu sắc và một xu hướng lãng mạn, không liên quan gì đến sự phê phán hiện thực xã hội hoặc cách ly hiện thực, như phần lớn nhà văn ở quốc gia hình lục giác này lúc đó.

Nơi trú ẩn cho những hạt châu lãng mạn bị lạc giữa thực tại đau khổ của cuộc sống

Victor Hugo đặc biệt coi trọng tác phẩm của mình khi không thể giấu đi lòng đồng cảm, yêu quý những người sống trong đau khổ và bị vùi chìm dưới đáy xã hội đang xao lạc và mong muốn sống để hiện thực hóa bản năng con người trong một quốc gia được gọi là “Thành phố ánh sáng” của thế giới. Văn chương của ông có thể được tóm gọn trong một câu tựa sách ở đầu trang như sau:

“Khi pháp luật và văn hóa vẫn còn áp bức con người, tạo ra những địa ngục ở giữa xã hội văn minh và tạo thêm lên định mệnh nhân trái lên thiên mệnh; khi ba vấn đề lớn nhất thời đại là sự thông tin hóa của đàn ông vì việc bán sức lao động, sự đau khổ của phụ nữ vì tình trạng nghèo đói, sự bất hạnh của trẻ em vì vấn đề học hành chưa được giải quyết; khi tại một số nơi cuộc sống vẫn chật vật; nói cách khác, khi dưới trái đất, còn sự chán nản và đau khổ thì những quyển sách như thế này có thể hữu ích.”

Hoặc có thể là những công trình nghiên cứu hàng ngàn trang từ các nhà văn khắp nơi trên thế giới đến chỉ để thoả mãn niềm đam mê tham gia vào cuộc hành trình tìm kiếm viên ngọc lương tri – một vật liệu quí giá của vẻ đẹp tuyệt đối từ con người mà không một linh hồn nào dám coi thường suốt gần hai thế kỷ Victor Hugo đã để lại ở cái thế giới không thật sự thiển cận này.

Chính tác phẩm bản thân là một tiểu thuyết dài có sự hiện diện của nhiều nhân vật, nhiều câu chuyện phức tạp trong thế giới mà có thể không ai gọi lẫn nhau bằng tên thật, những người yêu thương hàng ngày. Jean Valjean xuất hiện dưới góc nhìn là một người tù oan sai, bởi khi còn là một anh chàng trẻ nghèo khó, ông đã đánh cắp một ổ bánh mì để cứu đói gia đình của mình. “Khi vào tù, Jean Valjean sợ hãi, khóc lóc, nhưng khi ra, ông trở nên điềm tĩnh, lạnh như đá,” “con người bị xã hội đẩy ra ngoài, và nhìn con người với ánh mắt giận dữ”. Đó có phải là một tội ác không? Một tội ác của xã hội khi thúc đẩy một con người rơi vào sự sai lầm và phải chịu mang tội suốt đời chứ không chỉ 19 năm ngồi tù với số thứ tự 24601? Người đọc có thể nhầm là con số này xuất hiện trên một tấm bia mộ vô danh nào đó được Nhân Chết đặt ở thiên đường để đại diện cho tên của họ trong thế giới sau đời. Cho dù cách nhìn cuối cùng, nơi trú ẩn cuối cùng của Jean Valjean là ở đâu nếu không phải do chính mình tìm kiếm? Nguồn gốc của nỗi khổ đau của Jean Valjean là gì và tại sao nó xuất hiện, nó lan tràn trong thế giới của những người nghèo, tầng lớp dưới như Fantine, Cossette sau này như thế nào? Đó có phải là thành kiến xã hội mà Nam Cao đã phê phán trong “Chí Phèo” hay không?

Nghèo, láng giềng gần của khổ

Lúc phải chịu đựng sự tàn nhẫn của thế gian, không có nơi nào để ăn, chỗ để ở sau ra khỏi nhà tù, giám mục Myriel – người luôn làm thiện nguyện – đã cho Jean Valjean một nơi trú ẩn, cứu thoát anh khi anh ăn cắp và bị truy đuổi. Trông như Victor Hugo không chần chừ đợi đến khi giám mục Myriel tốt bụng cứu rỗi linh hồn khốn khổ của Jean Valjean bằng những lời tạ biệt và sự giảng dạy, biến anh trở thành một người đạo đức, trong lòng xám hối của giám mục Myriel. Những hảo tính dễ dàng lan ra từ trái tim cao lớn này sang một người bị đánh đốn là kẻ khốn khổ, là phạm nhân cần sự quan tâm và theo dõi.

Sau 8 năm, Jean Valjean quay trở lại dưới cái tên Madeleine, với tư cách là một chủ xưởng giàu có và là thị trưởng của nơi ông đang sống. Vì thanh tra Javert vẫn đuổi theo ông một cách nghiêm khắc, khiến ông không dám sống theo đúng cái tên mà ông sở hữu. Tình huống đau khổ trở nên tồi tệ hơn khi một người đàn ông khác bị nhầm là Jean Valjean và được đưa ra tòa án. Trong lúc đó, Valjean gặp Fantine – một người phụ nữ phải làm điếm để nuôi con, đang sắp chết sau khi bị sa thải khỏi xưởng và để con gái cô – Cosette – lại. Fantine để lại trong lòng người đọc một cảm xúc vô tận về tình mẫu tử chân thành, sự trách nhiệm của một người phụ nữ khi bị cuộc sống khó khăn áp đặt, một cơ thể yếu đuối với những xúc cảm đẹp sóng lên từ đáy lòng người lương thiện. Với lòng nhân ái và sự đồng cảm với những điều khó khăn mà Fantine đã trải qua, Valjean quyết định trả tiền cho Thénardier – chủ trọ tàn ác – để đưa Cosette chạy trốn đến Paris và tránh sự truy đuổi của Javert bằng cách ẩn cư tại một tu viện mà Javert không được phép kiểm tra.

Thiên truyện được kết hợp vào bối cảnh lịch sử sau 9 năm kể từ cái chết của tướng Lamarque, người duy nhất trong giới lãnh đạo Pháp có lòng thương xót với giai cấp lao động. Đó là một cuộc cách mạng diễn ra trong đêm mùng 5 và rạng sáng mùng 6 ngày 6 tháng 6 năm 1832, do nhóm sinh viên dẫn đầu bởi Enjolra, với sự tham gia của những người bất hạnh. Trong số đó có cậu bé Gavroche lang thang, cùng Marius – một sinh viên bị gia đình đày xa vì quan điểm tự do của mình, và anh đã yêu Cossette, con gái nuôi của Jean Valjean. Khi Éponine, con gái của Thénardier, đã không thành công trong việc chiếm trái tim của Marius, cô đã giúp họ thoát khỏi ông Thénardier, người hứa sẽ trao Valjean cho sĩ quan ác độc Javert. Sau này, cô đã tham gia vào phe phái cách mạng và chết trong vòng tay Marius khi anh nhận một viên đạn thay. Tất cả những gian ác dường như biến mất vì tình yêu mãnh liệt, dù là tình yêu song phương hay một phía? Rõ ràng, con người có thể trở lại mặt thiện của mình khi trái tim bắt đầu biết yêu, biết gọi tên ai đó trong giấc mơ.

Sau những ngày đầu tiên của cuộc cách mạng, sinh viên bắt đầu xây dựng những căn cứ chiến lược, nơi có thể tự vệ ở mọi góc cạnh. Javert ngụy trang và gia nhập vào số đó, nhưng nhanh chóng bị Gavroche phát hiện. Valjean, biết về tình yêu của Cossette dành cho Marius, tham gia vào cuộc cách mạng để bảo vệ họ. Ông coi Cossette như tất cả, như ánh sáng, như tổ ấm, như gia đình, như quê hương, hay như thiên đường của mình. Ông “yêu Cossette như con, yêu nàng như mẹ và yêu nàng như em gái”. Tình yêu giữa những người bất hạnh này vô cùng cao cả và thiêng liêng. Đến mức ông còn “lấy ân trả oan” khi xin tha cho Javert và cứu sống người đã đẩy ông vào cảnh khó khăn không tưởng. Cuối cùng, Javert nhận ra mình đã rơi vào vòng xoáy giữa niềm tin vào luật pháp và lòng tốt của con người, và tự sát trong dòng sông Seine.

Trước đám cưới của Marius và Cossette, Valjean đã tiết lộ về quá khứ tội lỗi của mình cho Marius và biến mất mà không ai để ý. Chỉ sau khi Valjean qua đời và tràn đầy hạnh phúc khi nói hết lòng, Marius mới hiểu rõ lòng tốt của ông và tình yêu chân thành dành cho Cossette và Marius. Giống như những lời mô tả của Victor Hugo về Jean Valjean, ông có thể giống hình bóng của một người khổ cực “bẩn thỉu từ đầu đến chân nhưng tâm hồn chiếu sáng như một nguồn ánh sáng kỳ lạ”. Họ đã sống và đã chết mà không ai nhớ đến danh tính của họ, giống như những viên ngọc quý bị mất trên cuộc đời không may của những người khốn khổ đã gặp nhau trong kiếp làm người đầy khó khăn này. Ánh sáng chói lọi nhất luôn tồn tại trong nghĩa trang, nơi con người trải qua cả cuộc đời trong đau khổ và lòng trắc ẩn của Jean Valjean. Cái chết vừa tỏa sáng và vừa không:

“Bia đá trần trụi. Người ta cắt đá để xây mộ, đủ dài nhưng hẹp, phù hợp với kích thước con người. Bia đá không có bất kỳ tên nào được khắc. Tuy nhiên, đã có lúc người nào đó đã sử dụng bút chì viết một vài dòng chữ sau đây, mà theo thời gian và bụi mờ đen, không thể đọc được, có lẽ đã mất hoàn toàn.

Jean Valjean trở thành một vị thánh trong vẻ áo tù tội đau khổ, lang thang giữa cuộc sống đời thường cho đến khi chuyển kiếp để đối mặt với Chúa trên trời, đến nỗi ngay cả Javert bạo tàn cũng phải thốt lên rằng “trong tận đáy tâm hồn hắn, hắn công nhận tên tội phạm ấy thật cao cả”. Một con người trần trụi chỉ có một mộ đơn độc sau một cuộc đời đầy gian truân, phải chạy trốn, trốn tránh, không dám sử dụng tên thật của mình. Vì vậy, dù đối mặt với cảnh đau khổ và sự nghèo đói, hãy nhớ luôn luôn giữ bên mình một linh hồn tươi đẹp, thuần tịnh và cao thượng như Victor Hugo đã gieo vào mỗi trang sách cách đây hơn hai thế kỷ.

Nguồn: chungcuhanoivip.net